Jeśli nadal będziesz robił to, co zawsze robiłeś, to nadal będziesz uzyskiwał to, co zawsze uzyskiwałeś.

John Rim, wykładowca

vim to tworzony of 1991 roku przez Brama Moolenaara wieloplatformowy edytor tekstu, wydawany jako wolne oprogramowanie o otwartym kodzie źródłowym. Moim zdaniem to najlepszy edytor z jakim przyszło mi pracować, a kilka ich już wypróbowałem. Nieodłącznymi elementami mej pracy jest myślenie i pisanie, a vim pomaga mi sprawnie wykonywać to drugie. Na końcu tej serii będziesz w stanie z opuszkami palców wykorzystać potencjał drzemiący w vim'e.

Znajomość vim'a, choć z początku szorstka, przynosi długoterminowo znaczące korzyść i powinieneś/powinnaś rozważyć rozwinięcie tej kompetencji. Używam vim'a od wielu lat zarówno do pisania tekstów, programowania jak i konfigurowania sprzętu. Dla mnie stanowi on Szwajcarski scyzoryk, którego pełen potencjał czeka na odkrycie. Czasem zastanawiam się, czy jest na świecie człowiek znający "całego" vim'a i sądzę, że to mało prawdopodobne. Z vim'em wszystko można zrobić na wiele sposobów i każdy użytkownik musi znaleźć swoją drogę. Czy warto? Moim zdaniem tak, bo kto nie lubi jak narzędzie z nim współpracuje zamiast stawiać opór. Kilka z istotnych powodów dla których warto przyjaźnić się z vim'em:

  • vim jest popularny i obecny na wielu platformach. Inwestując raz czas w naukę vim'a zdobywasz wiedzę o edytorze dostępnym praktycznie wszędzie, a w dodatku OpenSource.
  • vim jest skalowalny i możesz go używać zarówno do edytowania pojedynczych plików jak i użytkować go jako pełnego środowiska programistycznego.
  • vim jest potężny. Pomimo trudnych początków szybko zrozumiesz, jak doskonałym i elastycznym narzędziem jest vim.
  • Bez względu na czynność jaką będziesz wykonywać na komputerze, jakiś edytor tekstu będzie Ci potrzebny, a vim jest co najmniej wygodny.

To co początkowo może zniechęcać to konieczność poznania wielu skrótów klawiszowych i wyzbycie się nawyków pochodzących ze środowisk graficznych. W odróżnieniu od graficznych edytorów vim nie ma ikonek. Cała interakcja z edytorem odbywa się za pomocą kombinacji klawiszy klawiaturze. Kładziesz ręce na klawiaturze i działasz. Zachęcam Cię do spróbowania swoich sił i wytrwania w korzystaniu z vim'a choć przez miesiąc. W tym czasie opanujesz większość potrzebnych Ci komend i zrozumiesz, że praca bez konieczności odrywania rąk od klawiatury jest zachwycająca. Siedzisz, pracujesz, a wszystko dzieje się według Twojej woli, a cały ekran stanowi przestrzeń roboczą. Żadnych ikonek ograniczających Ci pole widzenia, żadnych kosmicznych wymagań sprzętowych! Cała moc kryje się w opuszkach Twych palców i możesz jej użyć jak tylko chcesz, a gdy poczujesz się znużony możesz nauczyć się czegoś nowego i udoskonalić sposób w jaki korzystasz z vim'a.

Jak zainstalować i uruchomić vim'a?

W różnych systemach operacyjnych proces instalacji i uruchamiania będzie się różnił. Instalację jak i źródła dla każdego OS możesz pobrać z vim.org. Osobiście korzystam z Debian'a więc przykład będzie dotyczył tego OS. Instalacja to nic prostszego niż wydanie komendy apt install vim. Po kilku sekundach nasz system zostanie wyposażony w mocarne narzędzie z którego musimy nauczyć się korzystać.

vim oryginalnie wykorzystywany był w czasie pracy w konsoli i ten tryb jest mi najbliższy. By uruchomić edytor w terminalu wydajemy jedną z komend:

  • vim by uruchomić edytor.
  • vim . by uruchomić edytor z włączonym nawigatorem plików.
  • vim +X [FILE] by uruchomić edytor, otwórz plik i ustaw się w linii X
  • vim [FILE1] [FILE2] by uruchomić edytor z załadowanym plikiem lub plikami.

Podstawowy pracy z plikami

Wiesz już jak uruchomić vim i nadszedł czas by zacząć pracować z plikami. Szybkie podstawy:

  • :Explore otwórz lokalną przeglądarkę plików
  • :open [FILE] otwórz plik
  • :w zapisz plik
  • :saveas [FILE] zapisz plik jako
  • :wq zapisz plik i wyjdź
  • :q! wyjdź porzucając wszystkie niezapisane zmiany
  • :e przeładuj plik z dysku porzucając niezapisane zmiany

Tryby pracy

Mamy uruchomiony edytor vim i wiemy jak otworzyć plik do edycji i wykonać na nim podstawowe operacje. Niestety to ciągle zbyt mało by zacząć pracę. Musimy dowiedzieć się jeszcze o trybach pracy w jakich może działać vim.

  • Tryb normalny jest to domyślny tryb stanowiący bramę do pozostałych trybów. Spędzisz w nim najwięcej czasu. Powrót do niego odbywa się zawsze po naciśnięciu klawisza Esc. Będziesz w nim wykonywać operacje kasowania, edycji, zastępowania i formatowania istniejącego już tekstu, lecz głównie służy on do przemieszczania się po dokumencie.
  • Tryb komend to najpotężniejszy z trybów w jaki wyposażony jest vim. Jak wskazuje nazwa służy do wydawania komend, ładowania pluginów, konfiguracji i dostępu do wbudowanych w edytor "dobroci". Wejście w ten tryb jest zawsze poprzedzone znakiem : po czym następuje komenda. Przykłady komend w tym trybie widziałeś/aś przy okazji czytania o pracy z plikami kilka linijek powyżej.
  • Tryb wprowadzania jak sama nazwa wskazuje wskazuje służy on do wprowadzania tekstu. Uruchamiamy go wciskając jeden z przycisków:
    • i uruchom tryb wprowadzania i ustaw kursor przed aktualnym znakiem,
    • a uruchom tryb wprowadzania i ustaw kursor za aktualnym znakiem,
    • I uruchom tryb wprowadzania i ustaw kursor na początku aktualnej linii,
    • A uruchom tryb wprowadzania i ustaw kursor na końcu aktualnej linii,
    • o uruchom tryb wprowadzania i ustaw kursor w nowej linii znajdującej się pod aktualną linią,
    • O uruchom tryb wprowadzania i ustaw kursor w nowej linii znajdującej się nad aktualną linią.
  • Tryb wizualny to tryb starający się emulować sposób w jaki zaznaczasz tekst za pomocą myszki. W vim'ie selekcji będziesz dokonywać poruszając się po tekście za pomocą klawiatury. Do tego trybu wchodzimy za pomocą klawisza v by dokonywać zaznaczania po znakach, lub V by dokonywać zaznaczania po liniach.

Czas na praktykę! Włącz edytor i zacznij zaprzyjaźniać się z nim. W przyszłych artykułach będziemy zgłębiać zakamarki vim'a, a wiedza z tego artykułu będzie konieczna.

Artykuł dodano 2020-02-24